W ten weekend nad południowo – wschodnimi stanami USA przeszedł katastrofalny w skutkach huragan Helena. Spowodował śmierć 130 osób, a 600 uznano za zaginionych. Trwa akcja ratunkowa. Amerykańskie media obok apokaliptycznych relacji z tego wydarzenia podnoszą zagrożenie produkcji chipów tak w Stanach Zjednoczonych, jak i na całym świecie, w wyniku prawdopodobnego zniszczenia dwóch kopalń super czystego kwarcu, będącego podstawą ich produkcji. Problem polega na tym, że na razie na świecie nie znaleziono podobnie czystych innych złóż kwarcu.
Huragan Helena od Atlantyku czwartek dotarł do lądu około 23:10 czasu wschodniego w pobliżu miasta Perry w rejonie Big Bend na Florydzie. Miał skutki katastrofalne. W sześciu stanach południowo-wschodnich zginęło ponad 130 osób, a około 600 uznaje się za zaginionych. Ponad 1,6 miliona ludzi we wtorek rano nie miało prądu na Florydzie, w Georgii, Karolinie Południowej i Północnej, Wirginii i Wirginii Zachodniej. Amerykańskie media szeroko opisują skalę apokaliptycznych zniszczeń (WNC quartz mining operations halted, risking global semiconductor supply – The Carolina Journal, 1.10.2024 roku).
Prezydent Joe Biden nie mógł osobiście odwiedzić terenów dotkniętych huraganem, ponieważ czynna jest tam tylko jedna autostrada, którą dostarczana jest pomoc. Jej blokada przez przejazd kolumny prezydenckiej jest niemożliwa. Z tego powodu prezydent w środę przeleci helikopterem nad mocno dotkniętym obszarem Asheville w Karolinie Północnej.
Okazuje się, że gospodarcze skutki tego huraganu zniszczą podstawy przemysłu elektronicznego nie tylko w Stanach Zjednoczonych, ale dotkną one cały przemysł elektroniczny na świecie. Wynika to z zatopienia dwóch największych kopalń czystego kwarcu, znajdujących się na terenie Karoliny Północnej. Z amerykańskich relacji wiadomo, że, tak czysty kwarc nadający się do produkcji chipów, nigdzie na świecie nie występuje. Jest on koniecznym produktem wyjściowym, gdyż istniejąca tu precyzyjna aparatura pozwala na osiągnięcie jego niezwykłej czystości wymaganej dla produkcji coraz bardziej zminiaturyzowanych chipów. Ocenia się, że krzem do paneli słonecznych musi być czysty w 99,999999 procentach, czyli sześć dziewiątek po przecinku. Chipy komputerowe są jeszcze bardziej wymagające. Ich krzem musi być czysty w 99,9999999999 procentach — jedenaście dziewiątek.
Obecnie w produkcji tak czystego kwarcu dominuje założona w 1970 roku, północno – karolińska firma Spruce Pine Unimin. Sam Unimin, która jest obecnie oddziałem belgijskiego konglomeratu górniczego Sibelco. Firma stopniowo wykupywała kopalnie w rejonie Spruce Pine i przejmowała konkurentów, aż do dnia dzisiejszego jej operacje dostarczają większość światowego kwarcu o wysokiej i ultra wysokiej czystości.
Technologia pozyskiwania kwarcu o tak wyrafinowanej czystości objęta jest ścisła tajemnicą. Uważa się, że ultra czysty i supertajny piasek kwarcowy umożliwia działanie każdego komórkowego telefonu na świecie, a także ma zastosowanie od komputera aż po sztuczną inteligencję.
Kopalnie kwarcu wstrzymały wydobycie i jego czyste pozyskiwanie 26 września i nie jest wiadomo kiedy ich prace zostaną wznowione. Aktualnie kierownictwo zajęte jest ratowaniem ludzi, co w przypadku specjalistycznej kadry jest szczególnie ważne dla wznowienia produkcji.
Zaznacza się, że mimo całego bogactwa, które wydobywa się z ziemi w rejonie Spruce Pine, niewiele z niego tam zostaje. Obecnie kopalnie należą do zagranicznych korporacji. Są wysoce zautomatyzowane, więc nie potrzebują wielu pracowników. Teraz na zmianie pracuje nie więcej niż 25 lub 30 osób.
W związku ze skutkami wspomnianego huraganu przytacza się prognozy Eda Conwaya z Material World, który omawia prawdopodobny „koniec produkcji chipów komputerowych, jaką znamy, gdyby coś niepokojącego wydarzyło się w Spruce Pine lub na niebie i pod nim”. Ten sławny w USA popularyzator nauk o ziemi powiedział, że jest to jedyne miejsce, w którym odkryliśmy naprawdę duże złoże tego wyjątkowo czystego kwarcu. Jeżeli nie będziemy mieli dostępu do tych kopalni przez długi okres czasu, to globalna podaż tych płytek krzemowych będzie zagrożona.
Generalnie amerykańskie media są zaniepokojone być może, że tylko chwilową utratą tych niezwykłych kopalń kwarcu. (Hurricane Helene’s devastation has shut down a one-of-a-kind mine for AI chips – Business Insider, 1.10.2024 roku). Uważa się, że ostateczny wpływ na dostawy półprzewodników będzie zależał od rozmiaru zniszczeń, chociaż kopalnie znajdują się na wzniesieniach, jednak przywrócenie dróg i zasilania może zająć tygodnie.
Negatywy wpływ na rynek w tym czasie może być minimalny, jeżeli wystąpią poważniejsze szkody zarówno branża chipów, jak i solarna mogą doświadczyć niedoborów w łańcuchu dostaw i skoków cen. Jednak ich zastąpienie może zająć wiele miesięcy i lat.
Adam Maksymowicz
Eksperci zalecają nowemu rządowi powołać agencję do transformacji energetycznej
