ANALIZA
Michał Bacia
Hi Energy People
W roku 2020 udział O&M (Operations and Maintenance – obsługa i utrzymanie) w rynku fotowoltaiki będzie znacznie większy niż obecnie. Nie tylko dlatego, że moc zainstalowana będzie czterokrotnie większa. Będzie też o wiele więcej ciekawych rzeczy do zrobienia!
Obsługa
Tradycyjnie obsługa projektu pv polega na pobraniu odczytu miernika, obliczaniu ilości energii elektrycznej wytworzonej i wystawieniu faktury. Ceny i taryfy są już ustalone, a produkcja zależy od nasłonecznienia. Nie ma zbyt wiele do zrobienia. Ale w przypadku energii słonecznej na konkurencyjnym rynku energii dużo się zmieni.
Po pierwsze, wzrost wytworzonej energii słonecznej będzie mieć istotny wpływ na działanie samej sieci energetycznej. Tradycyjny, scentralizowane system zarządzania siecią, gdzie rządzi obciążenie podstawowe nie będzie już działać. Cała infrastruktura będzie składać się z mikro-sieci małych wytwórców i konsumentów, którzy będą wchodzić w interakcje, komunikować się bezpośrednio i inteligentnie reagować na zmiany popytu i podaży.
Po drugie, rozwój rozproszonych systemów pv na masową skalę w krajach rozwijających się odbywać będzie się z pominięciem tradycyjnej sieci energetycznej (która nie istnieje na tych rynkach). W celu dostarczanie energii ze słońca konieczne będzie stworzenie odizolowanych mikro-sieci lub zarządzanie portfelem instalacji autonomicznych. Wymaga to nowego podejścia do rozliczeń, zarządzania płatnościami, ryzykiem kredytowym, itp.
Dodatkowo, w ciągu najbliższych 4 lat, magazynowanie energii elektrycznej stanie się powszechne, z milionami baterii/akumulatorów samochodowych połączonych z siecią energetyczną. Spadek kosztów baterii ułatwi powstawanie lokalnych sieci usług regulacyjnych, takich jak regulacja popytu / podaży, regulacja częstotliwości, moce rezerwowe, itp.
Wreszcie, istnienie wolnego rynku oznaczać będzie, że firmy z branży PV rozpoczną aktywny handel energią. Kwestia kto kupi moją energię oraz gdzie i kiedy należy ją dostarczać stanie się bardzo istotna.
Co ciekawe, zwiększy się liczba firm, które obsługują aktywa pv należące do kogoś innego. Tradycyjnie to właściciel aktywów zajmował się ich eksploatacją, ale, w sytuacji gdy kapitał będzie coraz tańszy, fotowoltaika stanie się coraz bardziej popularna. Będzie coraz więcej właścicieli aktywów pv (jak np. fabryki czy wspólnoty mieszkaniowe z instalacjami na dachu), którzy będą chcieli zatrudnić wyspecjalizowanego operatora pv.
Utrzymanie
Utrzymanie, wraz z monitoringiem, będzie również stanowić duży rynek. Ponad 4 miliardy paneli zainstalowanych w roku 2020 oznaczać będzie dużo pracy. Monitoring, który może być prowadzony zdalnie przez internet, będzie usługą globalną. Ponieważ każdy operator pv będzie miał wiele różnych systemów pod opieką – zbudowany przez wielu różnych instalatorów, przy użyciu różnych rodzajów sprzętu – integracja danych będzie niezwykle ważna. Integracja danych będzie absolutnie konieczna, by w spójny sposób analizować dane z monitoringu razem z danymi pogodowymi albo historycznymi. Monitoring będzie generować wiele istotnych informacji dla operatorów pv, zwłaszcza tych zaangażowanych w handel energią.
Usługi w zakresie utrzymania ruchu i konserwacji generować będą popyt u wykwalifikowanych firm lokalnych. Podobnie jak w przypadku usług instalacyjnych, po raz kolejny, kluczową sprawą jest dostarczanie wysokiej jakości przy możliwie najniższych kosztach. Cel ten zostanie osiągnięty poprzez wprowadzenie zautomatyzowanych narzędzi, takich jak drony wykonujące zdjęcia termowizyjne oraz roboty do mycia paneli.
Zerowe koszty krańcowe
Najistotniejszym aspektem energetyki słonecznej jest fakt, że jest to technologia wytwarzania energii o prawie zerowym koszcie krańcowym. Nie ma tu kosztów paliwa, surowców, a, w porównaniu do początkowych kosztów instalacji, koszty utrzymania są znikome. Koszty są takie same, niezależnie czy system działa z pełną lub zerową mocą. Z tego względu, przez cały okres działania systemu, zwrócić muszą się jedynie początkowe koszty kapitałowe instalacji.
Tradycyjnie projekty fotowoltaiczne zarabiały sprzedając jednostki elektrycznej – kWh (kilowatogodziny) – generowane w ciągu okresu użytkowania. Prawie wszystkie koszty instalacji związane były z początkowym nakładem inwestycyjnym. Przychody były wykorzystywane do spłaty kapitału wraz z odsetkami. Dzięki temu, że początkowe koszty inwestycyjne stale spadają cena za wyprodukowaną energię elektryczną również będzie spadać. Ponieważ systemy fotowoltaiczne nie mają prawie żadnych kosztów zmiennych, możliwe jest, aby dostarczały część wyprodukowanej energii elektrycznej za darmo, gdy kapitał jest w pełni spłacony.
Modele przychodów będą musiały ulec zmianie. Udział opłat stałych uzależnionych od poziomu świadczonych usług wzrośnie, a cena za ilość dostarczanych jednostek energii elektrycznej spadnie. Podobnie jak w przypadku operatorów komórkowych i dostawców usług internetowych, którzy oferują usługi bez limitu danych i minut.
Wnioski
Przyszłość energii słonecznej jest … jasna. PV + baterie zdominują produkcję energii w większości miejsc na świecie. Pytanie nie „czy”, ale „kiedy” to nastąpi. Może nie wydarzy się to do roku 2020, ale na pewno niedługo po tym, ponieważ rozwój tych technologii jest wykładniczy. Sama energetyka będzie wyglądać zupełnie inaczej. Będzie bardziej podobna do branży IT: mądrzejsza, bardziej wydajna i skalowalna. I to właśnie fotowoltaika będzie siłą napędową wszystkich zmian.
