W tym tygodniu odbyła się 14. edycja Europejskiego Kongresu w Katowicach. Jako redakcja BiznesAlert.pl byliśmy obecni na tym wydarzeniu i śledziliśmy tematy związane z energetyką. Debaty zdominowane były przez nową sytuację geopolityczną, czyli przede wszystkim inwazję Rosji na Ukrainę, która zmieniła sposób myślenia o transformacji, na pierwszym planie stawiając kwestie bezpieczeństwa energetycznego. Wybieramy dla Państwa najważniejsze i najciekawsze wątki z relacji, które tworzyliśmy dla Państwa przez trzy dni Kongresu.
Wystąpienie premiera Morawieckiego
Tegoroczną edycję Europejskiego Kongresu Gospodarczego zainaugurował premier Mateusz Morawiecki: – Polska i Europa są w oku gospodarczego cyklonu. Pandemia była tu czarnym łabędziem. Po 24 lutego mamy wrażenie, że nad europejskie niebo nadleciał cały klucz czarnych łabędzi. Jest to bardzo niebezpieczna mieszanka – zakłócone łańcuchy dostaw, wzrost cen energii, żywności, surowców, mała skłonność do inwestycji. Uważam jednak, że przyszłość nie musi malować się w czarnych barwach, jesteśmy na dobrej drodze, by przezwyciężyć wszystkie problemy. Potrzebujemy odpowiedniego rozwiązania na Ukrainie, czyli utrzymania jej niepodległości i opuszczenia jej przez rosyjskich żołnierzy – mówił premier Mateusz Morawiecki. – Europa już raz po straszliwej wojnie potrafiła się podnieść z gruzów i stworzyć odpowiednie instytucje, by stworzyć płaszczyznę do pokojowego istnienia. Dziś musimy myśleć poza dotychczasowymi schematami. Tworzymy plan odbudowy i nadziei dla Ukrainy i Europy, który będzie się opierać na nowych założeniach geopolitycznych. Dzisiaj można sparafrazować powiedzenie Billa Clintona, „Geopolityka, głupcze!”. Wmawiano nam, że nasza postawa wobec Rosji to postawa rusofobiczna. Nie obawiam się zerwania handlu z Rosją, tylko tego, że szybko znajdą się tacy, którzy będą chcieli te łańcuchy odtwarzać. Musimy stworzyć tamę dla rosyjskiej agresji i nie godzić się na to, by było tak, jak było – podkreślił Morawiecki.
Transformacja i inne wyzwania energetyki. Dzień pierwszy EKG 2022 (NA ŻYWO)
Europejski rynek gazu
Podczas panelu „Europejski rynek gazu” pełnomocnik rządu ds. strategicznej infrastruktury energetycznej powiedział, że „oo szczególny czas, to czas wojenny”. – Determinuje to również dyskusje i analizy dotyczące rynku. Rynek gazu został zrujnowany jesienią zeszłego roku, manipulując cenami gazu. Rynek nie miał kontroli nad cenami gazu – wzrost o 1000 procent to coś niebywałego. Ci, którzy kupowali rosyjski gaz na rynku europejskim znaleźli się w bardzo trudnej sytuacji. Ci, którzy lepiej się przygotowali do uniezależnienia od rosyjskiego dyktatu, mają lepiej, a ci, którzy uważali, że nic się nie zmieni, mają problem. Polska jest przygotowana stosunkowo dobrze, niezależnie od manipulacji rynkowych i wojny, mamy strategię uniezależnienia się od Rosji, i to, co zamierzyliśmy sześć lat temu, jest w tym roku realizowane. Gaz z Baltic Pipe popłynie do Polski w październiku tego roku, mamy interkonektory ze Słowacją i Litwą. To, co się dzieje na rynku europejskim jest ważne również dla nas, ponieważ dostawcy gazu w Polsce kupują gaz na giełdzie europejskiej, a zatem cena i dostępność gazu mają znaczenie. Nadzieją Europy dzisiaj jest LNG. W Europie ilość terminali jest teoretycznie wystarczająca, by zastąpić to, co jest kupowane w Rosji – powiedział Piotr Naimski. – Być może trzeba się będzie spodziewać niedoboru gazu w Europie przez 2-3 lata. OZE wymagają bilansowania, gaz może się okazać konieczny w wielu przypadkach. W Polsce nie będziemy przestawiać elektroenergetyki w nieskończonej ilości; chcemy mieć go tyle, by w sposób bezpieczny równolegle rozbudowywać OZE i budować atom – zaznaczył Naimski.
Zawistowski: Na pytanie o przyszłą rolę gazu odpowiemy, gdy ustabilizuje się sytuacja globalna
Znaczenie bezpieczeństwa energetycznego
– Dzisiaj bezpieczeństwo Europy powinno być priorytetem. Sankcje, które zostały nałożone przez Polskę wobec Rosji, zmieniają podejście do transformacji energetycznej. Pakiet Fit For 55 należy dostosować do możliwości poszczególnych państw i obecnej sytuacji – powiedział prezes PGE Wojciech Dąbrowski podczas Europejskiego Kongresu Energetycznego w Katowicach. – Chciałem zapewnić Panią Kadri Simson, że cały polski sektor jest w trakcie transformacji i chce się transformować. Pakiet Fit For 55 należy dostosować do możliwości poszczególnych państw. Transformacja w tak ambitnym harmonogramie, który proponuje Unia Europejska, jest obecnie niemożliwe technicznie i finansowo – podkreślił. – Nie możemy doprowadzić do sytuacji, w której energia przestanie być dobrem podstawowym, a będzie ekskluzywnym. Dostosowanie projektów unijnych, które są prezentowane w przestrzeni publicznej, powinno być wspólnym celem. Europa musi zadbać o swoją gospodarkę, aby nie zostać w tyle w wyścigu z innymi, np. Chinami – podkreślił Wojciech Dąbrowski.
Dąbrowski: Fit For 55 musi uwzględniać zaangażowanie Polski na Ukrainie
Ciepło trzeba mądrze konsumować. Nasze budynki mają często zerową inercję, jeśli chodzi o ciepło i dużo go marnotrawią – powiedziała Dalida Gepfert, prezes Veolia Energia Poznań podczas Europejskiego Kongresu Gospodarczego 2022. – Po pierwsze, w ciepłownictwie mamy do czynienia z infrastrukturą, która jest wysłużona. Po drugie, w ciepłownictwie mówimy o jednostkach, które muszą być dostępne. Muszą to być pewne źródła, które dostarczają ciepło do klientów. Trzeba podejmować decyzje – odchodzimy od węgla z powodu kryzysu klimatycznego, trzeba to robić już dzisiaj. Decyzje te będą wdrażane przez wiele lat. Dla ciepłownictwa jedynym pewnym, niezawodnym paliwem jest gaz. Alternatywą jest dywersyfikacja źródeł, jak przetwarzanie odpadów czy biomasa. W miksie paliwowym gaz jest jednak dziś najprostszy do wdrożenia. Jesteśmy w momencie przetasowania na rynku. Warto, by Unia poszukała rozwiązań jak wspólne zakupy, by wzmocnić naszą pozycję na rynku. Firmy będą dalej robić swoje. Jako konsumenci gazu potrzebna byłaby opcja hedgowania gazu na następne lata – powiedziała Dalida Gepfert.
Gepfert: Energia tania już była, powinniśmy przestać marnotrawić ciepło
Spór polityków na EKG 2022
Podczas Europejskiego Kongresu Gospodarczego w Katowicach podczas panelu „Energia, zielona transformacja, niezależność” doszło do gorącej wymiany zdań pomiędzy przedstawicielami obozu władzy i opozycji na temat wyzwań stojących przed polskim sektorem energetycznym. Były premier Waldemar Pawlak (PSL) powiedział, że dzisiaj sposobem na niezależność energetyczną są źródła odnawialne i biogaz. – Gdybyśmy wykorzystali potencjał polskiej energetyki wiatrowej, słonecznej i biogazu, mielibyśmy czysty i tani miks energetyczny, szczególnie, gdyby dodać do tego pompy ciepła. Powtarzam, że gdyby w każdej gminie była jedna biogazownia, 2 MW w wietrze i 4 MW w słońcu, uniezależnilibyśmy się od gazu z Rosji. Przyczyną wysokich cen gazu z Rosji było przejście na rozliczenie giełdowe, na które zdecydował się rząd Prawa i Sprawiedliwości – powiedział. Odpowiedział mu Janusz Kowalski z Solidarnej Polski: Waldemar Pawlak jest architektem uzależnienia Polski od rosyjskiego gazu – w 2009 roku podpisał on skrajnie niekorzystny kontrakt jamalski, w efekcie Polska nie zarabiała praktycznie nic na przesyle gazu, sprzeciwiał się on budowie terminala LNG w Świnoujściu i Baltic Pipe – powiedział. – Bronię polskiego węgla, ponieważ niezależność można zdobyć za pomocą surowców, które są dostępne w Polsce. Dlatego broniłem węglowej Elektrowni Ostrołęka. Martwią mnie również plany Enei, która chce przestawić Elektrownię Kozienice na gaz – dodał Kowalski.
Kto jest winny wysokich cen gazu, i kto blokuje rozwój OZE? Spór na EKG 2022 (RELACJA)
Według Pawła Poncyljusza (Koalicja Obywatelska), kardynalnym błędem było zatrzymanie rozwoju energetyki wiatrowej ustawą odległościową: – PiS zabił energetykę prosumencką przez wprowadzenie niekorzystnego systemu rozliczeń dla prosumentów. Moi koledzy z rządu nie rozumieją tego, co mówi dziś Komisja Europejska, czyli tego, że odchodzimy od węgla niezależnie od wojny w Ukrainie. Zapotrzebowanie na energię będzie w Polsce rosnąć, a w Polsce nie będziemy więcej go wydobywać – mówił. – Wprowadziliśmy zmiany w trybie rozliczania prosumenckich instalacji fotowoltaicznych, i eksperci chwalili ten ruch. Krytyka pochodziła głównie ze strony firm, które skorzystały na boomie na instalowanie paneli słonecznych. Każdy, kto planuje założenie domowej fotowoltaiki, powinien przemyśleć ile jej potrzebuje, wprowadzona została możliwość zdalnego wyłączenia paneli od sieci. Chcemy zachęcić do inwestowania w kondensatory i magazyny energii, to jest przyszłość – powiedziała podczas debaty Iwona Arendt (PiS). Według Waldemara Pawlaka, Polsce Pptrzebna jest modernizacja wyprzedzająca: – Musimy iść w kierunku nowych możliwości, w kierunku systemu rozproszonego i elastycznego, pozwalającego ludziom zarabiać pieniądze. Na domowych instalacjach fotowoltaicznych tracą spółki energetyczne. Chodzi o to, by energia była tania i dostępna. Dzięki temu budujemy społeczeństwo i samorządy, które mają większe możliwości dochodu. Pozwólmy na powstawanie wysp energetycznych, odblokujmy rynek energetyczny, bo teraz panuje na nim państwowy monopol – mówił były premier.
Prezes PGE rozmawiał z europejską komisarz ds. energii o transformacji polskiego ciepłownictwa
Janusz Kowalski z kolei przypomniał, że Solidarna Polska sprzeciwiała się planom Prawa i Sprawiedliwości, by uzależnić Polskę od gazu ziemnego: – I nie myliliśmy się. Krytykowałem też program Mój Prąd, ponieważ jest to program dla bogatych, nie zgadzam się z tym fundamentalnie jako polityk. Budowanie energetyki w oparciu o magazyny energii to fantasmagorie, energetyka powinna być zarządzana w sposób konserwatywny, w oparciu o źródła, którymi dysponujemy. Należy wstrzymać eksport energii elektrycznej do państw zachodnich, jeśli dalej będziemy eksportować, zimą zabraknie nam węgla. Odrzućmy unijną politykę klimatyczną, która opiera się o OZE, trzymajmy w ryzach nasze uzależnienie od gazu – mówił polityk. – Premier Morawiecki wstępnie zgodził się na Fit For 55. Musi się pan zastanowić, czy jest pan w rządzie, czy poza nim – odpowiedział mu Paweł Poncyljusz. – Zostałem odwołany z rządu dlatego, że spotykałem się z górniczymi związkami zawodowymi, z którymi rozmawiałem o reformie systemie handlu emisjami CO2 – zripostował Kowalski. Z kolei Waldemar Pawlak powiedział, że Polsce sprzedaje się więcej pomp ciepła niż w Niemczech: – W ten sposób uniezależniamy się od rosyjskiego węgla. Dlaczego nie pozwala się Polakom zarabiać na produkcji energii? To najlepszy fundusz emerytalny, by zainwestować w panele fotowoltaiczne, i czerpać z tego korzyści – mówił.
Transformacja i inne wyzwania energetyki. Dzień drugi EKG 2022 (NA ŻYWO)
Debaty o górnictwie
Podczas trzeciego dnia Europejskiego Kongresu Gospodarczego doszło do interesującej dyskusji o górnictwie. – Stan bezpieczeństwo w polskich kopalniach przez 30 lat się poprawiał. Kierowałem Wyższym Urzędem Górniczym z nominacji premiera Mazowieckiego – wtedy wskaźnik śmiertelności na milion ton wynosił 0,72, obniżyliśmy go do 0,27. Uważałem, że nie ma ważniejszej sprawy niż zdrowie i życie górników. W tej chwili doszło do kuriozalnej sytuacji, że prezes WUG właściwie pełni funkcje właścicielskie. To sytuacja niedopuszczalna, WUG musi mieć całkowitą niezależność – powiedział były wicepremier i minister gospodarki Janusz Steinhoff. – W żadnej spółce górniczej nie ma alternatywy koszt-bezpieczeństwo. Wszystko robimy co możemy w kwestii bezpieczeństwa. Wszelkie możliwe środki, jakie są konieczne i zasadne w kwestiach bezpieczeństwa są absolutnie na pierwszym miejscu we wszystkich spółkach górniczych w Polsce – mówił Jacek Pytel prezes Tauron Wydobycie. – Na rynku zaszło kilka zmian – po pierwsze, ogromne zapotrzebowanie na węgiel w Chinach, problemy z reaktorami jądrowymi we Francji, w Wielkiej Brytanii spadła produkcja energii z wiatru – to wszystko sprawiło, że mamy do czynienia z powrotem zapotrzebowania na węgiel. W Tauron Wydobycie łącznie wyprodukowaliśmy 1,45 miliona ton w czwartym kwartale 2022 roku. Cały nasz węgiel trafia do naszego głównego odbiorcy, jakim jest energetyka zawodowa, przede wszystkim Tauron Polska Energia. Tauron Wydobycie jest również sygnatariuszem umowy społecznej i jest zobowiązany do redukcji zdolności produkcyjnych – mówił dalej.
Energetyka w nowych realiach. Trzeci dzień na EKG 2022 (NA ŻYWO)
